Redakcija Popscotcha predstavlja vam svoju treću retrospektivu albuma iz prethodne godine ; osvrnuli smo se na ostvarenja koja su predstavljala značajno osveženje u klupskom undergroundu, sa izvesnim odmakom od dominantnih i popularnih stilova. Svaki od ovih EP-eva i LP-eva je predstavljao atmosferičnije i teksturalnije putovanje u reonima plesnog zvuka, a osvrnuli smo se i na retro tendencije, kao i par izdanja koja su se bavila basovima i bitmejkerstvom na kreativniji način.
1.
Stevie Whisper
Donkey Milk
Yes
Plesna muzika sa punk stavom u pre-tehno eri? Opskurni mutantni fank koji se vrti dok Lana Milford izvodi njen kontorcionistički džez egzotika ples? Izgleda da Donkey Milk, baš kao i magareće mleko&sir, deli sudbinu deficitarne namirnice koja jedino može da zablista iskričavim i subverzivnim sjajem u moru isto-sklepanih proizvoda za brže-bolje konzumiranje i instantni recept za influenserizam u underground klupskoj zajednici. Drugo vinilno izdanje klupske večeri i lejbla YES, koje potpisuje producent, DJ i grafički dizajner Stefan Unković zlatni je surfer na talasu revitalizacije post-punka u (uslovno rečeno) tehno sferi. Povremeno kanališući duh plesnije strane njujorškog no wave-a, ekscese This Heat i Dome, imajući u vidu zaostavštinu Public Image Ltd i stilske zaokrete Pop Group, Unković se na ovom izdanju ujedinjuje sa par kolega i dežurnih scenskih “kopača” kako bi proizveo vrlo jedinstveno zvučeće izdanje u regionalnim okvirima. Andria, koji deli njegovu pasiju za slabo istražene kutke 80ih pridružuje mu se na Lost i Public Homage Ltd, trakama nakrcanim semplovima i halucinantnim omažima subkulturi koja je pod istraživačkom lupom, dok je na još jednoj klupskoj dekonstrukciji “White Button” prstiće uposlio i famozni “Brojčani”. “Lavender” podseća na post-punk remiks giallo soundtracka sa Mystee-jem u ulozi ko-zvezde dok je saradnja sa Wilson-om “Cloughie” možda i najkovencionalniji komad – kao da nam se na njoj sablasno obraća duh Endrjua Eldriča, dok u snu koji sanja kao Ebenezer Skrudž, transportovan u vremenskoj mašini u budućnost, sluša instrumentalnu pratnju koju za njegov bivši bend sada rade Boy Harsher.
2.
Terranigma
Booster Pack
Kamizdat
Baš kao i prošle godine, na listi se našlo jedno izdanje, koje na najbolji mogući način revitalizuje klasičan ili retro klupski zvuk kroz neke od novijih matrica i okvira. Nalik nedavnim zvučnim avanturama Nightwave, te recentnim eksperimentima viđenog slovenačkog DJ-a Vid Vai-a, prvo izdanje Črta Trkmana odlučno je da istraje u nameri da sivoj planeti vrati malo poleta i gruva, kao i iskričave rejv energije u klupskoj eri kojom i dalje dominiraju vampiri mračnog tehna i ravnih efemernih konfesija. Booster pack će vas svakako izbustovati energijom i uliti malo vedrih guaranastih tonova u vaš monotoni klupski život : na razmeđi breakbeat lightcore-a, elektra, acida i basovitih pojačivača, sve tri trake na ovom izdanju teku savršenim tokom, koji ne ostavlja utisak da mu nešto treba uliti ili odliti. Ovaj starter pack kit za priručnik “Zašto je džangl masivan, a UK Bass na to nije ravnodušan, dok happy hardcore veselo skakuće u pozadini” ispunjava nas u isto vreme i nostalgijom i žmarcima, besramno nam mrda dupeta, nagoni da ne sležemo ramenima kada po nas dođu oni koji su nam u crnim odorama Berghaina i monohromatskim mozgovima nabrijanih izbacivača, jedan po jedan, oduzeli pravo na neotuđivo pravo na – dobro partijanje.
3.
Warrego Valles
Save As
Kamizdat
Tokom tri godine postojanja dosta se toga promenilo u zvuku Warrego Valles, ali je jedna stavka ostala čista kao suzica : Nina Hudej i Nina Kodrič ni u jednom trenutku nisu prestale da eksperimentišu sa mogućnostima razvoja (a i razbijanja obrazaca) klupskog zvuka kakav je danas, iz perspektive novijih (ne)trendova i mikro / marginalnih internet zajednica koje su hrabro gurale svoju autsajdersku agendu. “Save as” je nabusitiji i plesniji od svog prethodnika “Botox”, čiju izvesnu dozu kliničkijih rezova i sterilne preciznosti ispunjava sa više gruva i zamenjuje sa nešto sirovijim i prljavijim underground zvukom. Ako je Botox bio konceptualna i meditativnija avantura koja se više kretala u okvirima dekonstrukcija electro-a, ciljna grupa “Save as” je britanski garage u svim post-oblicima, sa dodatkom footworka i opskurnijeg trapa. A kada jednu od traka remiksuje neko čiji je umetnički pseudonim Tetsuo jasno je koliko je cyberpunk anarho-semplodelije opet razuđeno na estetskim poljima u kojima se kreće ova albumska avantura. Teško je odlučiti koja traka zvuči potentnije – možda je to vokalna Coupdotexe, ili tripozna trap odiseja Mansplainer Rehab, ili 50%Discount, poput zvuka Drexciya na metamfetaminima. Nisam siguran da mogu da izdvojim još jedan projekat sa ovih prostora koji u kontinuitetu uspeva da izbaci toliko kvalitetnog i svežeg materijala – Warrego Valles su pomalo sa Marsa, a pomalo sa Halejeve komete koja se jednom u nikad pojavi i (neopaženo) ostavi seizmičke potrese na okoštalom tkivu regionalne klupske kulture kakva je danas
4.
Phill & Dansmore
Iterspectrum
Steyoyoke Black
Sa prvencem “Iterspectrum” srpski tehno duo Phill & Dansmore uplovljava u vode superiorno atmosferičnog tehna kakav još nije realizovan u dugosvirajućem obliku na našim prostorima. Epski intonirana melodramatičnost otvarajuće “Revival” zvuči kao jedna od arkanskih misterija Dead Can Dance razotkrivena u mraku klupske katedrale, a atmosfera orkanskih visova onostranih ambijenata i voznesenijskih sintisajzerskih harmonija nastavlja se na “Die Erzruckstande”. Još jedan hajlajt je minuciozno i dramaturški razrađena evokacija (ključna reč kod ovog dua je mimetičnost i mentalne slike) prostora u kojima se čestice sanjivog acida sudaraju sa nanosima plime i oseke skoro-brejkbitova (Dark Mirage). Najsvečaniji momenat je ostavljen za kraj – na kamernijoj “Post-Spectrum” kao da slušamo oplakivanje žičanog orkestra u soundtracku još jednog world-weary filmskog ostvarenja, takođe magično transponovanog u klupsko okruženje, dok je najbrža asocijacija na traku kralj gotičkog tehna Inigo Kennedy i njegova himna “Plaintive”. Idejno, produkciono, i (retko u ovim vodama i) osećajno – Iterspectrum sa svojim atributima predstavlja jednu od najvećih klupskih poslastica i iznenađenja u 2019.
5.
!ESC
Drfy
Sequencias Temporales
!ESC je projekat eklektične audio-vizuelne umetnice Nine Lazarević koja se, od 2009. godine, pod raznim pseudonimima (Nanna Delay, Catfish Went Wrong) kameleonski maskirala u različite forme klupske elektronske muzike, te izbacila i stelaran i nedovoljno čut singl “Overtone”. Pod ovim imenom je, pak uplovila u dublji i mračniji zvuk i i eksperimentalnije teritorije koje su došle sa fazom slušanja industriala i darkvejva. Sumacija njenog prethodnog muzičkog iskustva dovela ju je do albuma Drfy za meksičku etiketu Secuencias Temporales, koji zvuči vrlo zaokruženo u svojoj atmosferičnoj paleti subliminalnih, minimalnih bitova, proganjajućih i opsesivnih atmosfera koje evoluiraju u mračno zavodljivu leguru minimalnog tehna. Ambijentalna/ dron traka “Reminiscence”, koja odudara od ostatka albuma po nedostatku kick momenta, možda na najbolji način ilustruje srce i dušu ovog muzičkog koncepta – nalik iskonskom zurenju u individualni i kolektivni okean sećanja, niže se slagalica ambijentalnih tekstura, nebuloznog ambijentalnog loopa, softverskih zvonaca, i fragmentarne inkantacije Saše Ninković pod dubokom nanosima efekata koji je pretvaraju u zvučnu Atlantidu sa aerodroma iz naše mašte, dok se koncentrisano slušanje nastavlja i na ritmičkim trakama, gde !ESC gradativno pušta pipke maratonskih, gotički hladnih harmonija pre nego što nam zada finalni udarac sa klimaktičnom završnicom.
6.
Meissa Ionis
Datamoshpit
Meissa Ionis je manje poznati projekat severnomakedonskog gitariste i kompozitora ambijentalne muzike Martina Georgievskog (Post Global Trio, Amplidyne Effect), a njegova kreativna avantura Datamoshpit (najveći cyberpunk naziv od albuma u poslednje vreme) nosi titulu jednog od najintrigantnijih tehno izdanja godine. Otvarajuća “Nefarious” počinje kao neka dubby traka sa Gas izdanja iz sredine na 90ih, na koji se nižu prvo detalji digitalnih grešaka a zatim se na njih nadovezuju lepršavi, kaskadni balearski ritmovi i harmonije. Naredna “Rawness” sirovije produbljuje uzbudljivi razdor između buke i distorziranih linija, ritma i snolikih harmonija i stvara atmosferu punoće i dramaturške velelepnosti nalik toplijim sazvučjima Seefeel. “Excommunication” zvuči kao vaporwave verzija retro tehno trake prekopirane kroz optički štampač sa nanosima i pečatima novih tekstura. “How to Cake” je najeksperimentalniji momenat na albumu, koji se doslovno odmotava kao odiseja u paralelnoj dimenziji koju ispunjavaju vokalni semplovi sa test-dummy-filmova ili opskurnih priručnika, IDM bitovi i duplo eksponirani psihodelični vrtlog analogno-digitalnog otpada, u kome se skupilo videodromsko đavolisanje demona iz katodne cevi i opsesivno-kompulzivno premotavanje VHSa na kome su preko Vudstoka dosnimavane opskurne TV rejv emisije, sa više improvizovanih šavova nego što li bi na ovakvom izdanju očekivali.
7.
Dérive Dub
Notte Variations
Recycled Plastics
Notte Varations je kompilacija radova Dimitra Dodovskog, člana severnomakedonskog sastava Post Global Trio, koji se u projektu Dérive Dub na trenutak iskrao iz zone komfora ambijentalne muzike da bi proizveo vrlo kvalitetno dub techno izdanje. Ako se iole sećate cele pomame oko etikete Chain Reaction, ili Luomo flertovanja na granicama duba i deep house-a, prva od ovih noćnih varijacija će vas transportovati u zlatnu eru ovih prohujalih vremena, kada je tehno više mario o tome kako da bude zavidno upeglan, hipnotičan i delikatno kompaktan – zvučeći manje kao kohones divljanje metalaca i gotičarki u rejv/ elektronskim vodama, a više kao (pomodno) intelektualni fad. Dodovski fascinantno barata i poznaje ovu materiju, čiji su esenciju u balkanskim okvirima prilično dobro uhvatili i Goran Geto i slovenac Organon, te se na albumu nižu komadi koji ne manjkaju ni za muzičkom inspiracijom ni za već spomenutom kompaktnošću zvučne vizije. Notte…je album sa bedroom pedigreom koji je stvoren za introvertirane klabere koji preferiraju da đuskaju u svojoj mašti, ili u zamračenima kutcima svoje sobe/ muzičkog studija i zaista je najveća preporuka za ljubitelje ovakvog zvuka, koji ga i ovako i onako neće čuti mnogo ovih dana po obližnjim klupskim mekama.
8.
Zergon
Tunse
Aleš Hieng je slovenački zvučni umetnik i elektronski producent koji u svom stvaralaštvu koristi dosta analognih instrumenata, od kojih je većinu sam napravio. Poznat po izletima u interaktivne zvučne instalacije koje se dotiču hidrotermalnih sistema, morfologija “hemijskih bašti” i društveno svesnim eksperimentima na temu antopocena i porekla života na zemlji (po struci je hemičar), u svom zvuku neguje pristup koji je podjednako usmeren na senzorne doživljaje kao i ritmičke stimulanse .Tunse je EP satkan od digitalnih i analognih zvukova koji se spajaju u plutajuću i meditativnu celinu i lako bi pronašli svoje mesto pod suncem i kao muzika za nekakav naučno(fantastični) televizijski program kao i pozadina za jedan od potonjih instalacionih radova. A stranu karakteriše topliji zvuk sa uvijajućim bas zvucima, melodijom nalik iz japanske muzičke kutije i gamelan-astim zvoncima , dok je “Nar” rigorozniji, “naučnički” opit i elektronski eksperiment sa dub-om. Ova lagana procesija zvukova koja kao da oponaša rast biljaka, ili polako prati biohemijske procese, u svojoj preciznosti i čistoći je nalik strukturi kristala – dok narativ ne pomute misteriozni momenti, nalik muzici za istraživanja najdubljih tajni i najčudnijih stvorenja sa dna Atlantskog Okeana aka Marijaninog rova.
9.
FLO
Timewalk EP
Bitovi i basovi su u 2019 dobili još jednog pomrčinskog princa. Slovenac FLO je na svom prvom Bandcamp EP-u Timewalk skovao atmosferični koktel od dobro probranih sastojaka koji će vam se polako podvući pod kožu. Uzmimo noćne “dark jazz” atmosfere, kojima barata i makedonski autor Nyctophiliac,a koje na ovom albumu nikada ne prelaze prag agresivnijeg ili mahnitijeg koncentrata za dubstep piliće, te će vam se na momente učiniti da se iza ove zavese instrumentalnog hip hopa kriju samo dobro čilirani momenti bitmejkerske introspekcije. Izuzetak od ovog pravila je prodornija “Shooters” koja po svojim grandioznim paranoičnim atmosferama, semplerskim potezama i furioznim bas omrsivanjima podseća na hrvatskog bitmejkera VRHa. Sve u svemu, velike su šanse da će ova vožnja zadovoljiti sve vaše apetite, kada je ovaj zvuk u regionalnim u okvirima u pitanju.
10.
Lab Personnel
Adjusting the Brightness of Future
Najveća enigma u vezi hrvatskog superbenda Lab Personnel je verovatno – konciznost i zaokruženost vizije u izobilju stilova i sazvežđa u kojima se isti susreću. Sa toliko članova koje ovaj sastav broj teško je poverovati da je toliko glava postiglo konsenzus oko generalnog zvučnog scenarija, a Lab Personnel na ovom albumu na trenutke zvuči iole promišljeno i konceptualno. Veliki broj viđenijih producenata iz različitih sfera (Zarkoff, Neon Lies, Ikonal, Le Chocolat Noir, Buzdovan, FM, Biro, Paško Gaćina) ujedinili su se da u različitim kombinacijama istražuju uzajamne atmosferske privlačnosti (a i odbijanja) u verziranim vodama electra, acida i EBM-a i udahnu ovom svemirskom detetu još jedan život. Možda samo par stvari deluje kao da se promenilo u odnosu na prošlogodišnje, dosta tehnotizovanije izdanje “Recreation”. Adjusting the Brightness je i pored klupskog oduška i poletnosti, manje pumpajući, manje adrenalinski, EBM-sa manje kalorija uradak koji provodi više vremena u građenju atmosfere i upotrebi kreativnog semplovanja. Dokaz je A strana kasete kojom dominiraju ove atmosferske teme u kontrastu sa diskoidnijim nastavkom. Four Clover Enigma spaja mračniji electro zvuk sa snimcima glasova američkih astronauta na misiji STS-63, u anksioznom iščekivanju pronalaženja ruske orbitalne stanice Mir, a nalik sazvučjima Ivne Ji i Borgie-ja u skorašnjoj saradnji sa Malbeku nastavljaju se ambijentalnije tendencije u novijem ex-yu electro-u, te Lab na ovom izdanju svakako vrlo dobro koriste pun potencijal ljudstva ove astronautske laboratorije kako bi fino iznijansirali ovaj muzički opit.